‘Sabahat doktorum; senin kulakların neden kocaman?
Sizi daha iyi duyabilmek için kuzucuklarım…’
Kırmızı başlıklı kız hikayesinde de olduğu gibi, kulaklarımız, farkında olmadığımız organımız. Farkında olmamız için bakmamız ve baktığımızı görmemiz, anlamamız gerekmektedir. Ben de katıldığım eğitimin ilk dakikalarına kadar, kendi kendime, ‘ ne işin var burada Sabahat!’ diye başlayan sorular sordum tabii ki. Ancak sorularımı, hocamızın sunumuna başlaması ile algımın değişmesi sonucunda cevapladım. Bu yazımda sizlerle, anlamlandırarak bakmamın ve görüyor olmamın keyfini paylaşmak istiyorum.
Kulaklarımız, bir şekilde, biz onları farketmesek te insanlarla olan anlaşılma ihtiyacımızda birincil önemi olan organlarımızdan ikisidir. Kıkırdak ve yumuşak dokudan oluşan kulaklarımız anne karnında 4-9 gestasyon haftasında şekil almaya başlar. Doğum sonrasında ise hayati organlarımızın fonksiyonları tam ve yerli yerinde olup, bebeğini kucağına alan annenin ilk baktığı birkaç noktadan ikisi de dünyalar tatlısı bebeğinin kulaklarıdır. Bir gariplik hissederse de, etraftan mutlaka rahatlatıcı sözler söylenir.
- Aklı güzel olsun, dış görünüş önemli değil
- Kız çocuk nasıl olsa saçları kapatır
- Bu çocuklar zeki olurlar merak etme
- Allah böyle yaratmış
- Bant yapıştırırısın düzelir
- Tıp ilerledi, ileride estetik olur, istediği gibi kulakları olur, duymaya alışkın olduğumuz birkaçıdır.
Yaşamın ileriki yıllarında kulaktaki şekil bozukluğu herhangi bir fonksiyon kaybına sebep olmayabilir ancak bireyde sosyal travmalar ve çeşitli psikolojik problemler görülebilir.
Kulak anomalilerini 2 grupta inceleyebiliriz.
- Malformasyonlar: Bu tip durumlar daha çok gebelik dönemi içinde, embriyonun gelişimi aşamasındaki bozukluklar nedeniyle meydana gelen kıkırdak ve doku kaybı ile görülen anomalilerdir.
- Kulak şekil bozuklukları: Anne karnında herhangi bir gelişimsel kıkırdak veya doku kaybı olmaksızın karşılaşılan durumlardır.
Genel pediatri pratiğimizde, bizlerin sıklıkla karşılaşabileceğimiz, dikkat edersek görebileceğimiz ve erken tanı ile cerrahi müdahaleye gerek kalmadan tedavi edebileceğimiz grup, 2. grup olan şekil bozukluklarıdır. Yenidoğan döneminde tanı konulup, ilk 4-6 hafta içinde tedaviye başlanarak etkili sonuçlar görülmektedir.
Kulaklarımızı tanıyalım:
Anatomik olarak kulaklarımız anne karnında 4-9. gestasyon haftalarında oluşmaya başlar. Kulak kepçesi, dış kulak yolu ve orta kulak bir borucuk sisteminin tomurcuklanması gibi bu haftalarda belirmeye başlar. Dış kulağın şekli ise, embriyo gelşimine paralel olarak ilerler.
- Aurikula: Kulak kepçesi
- Heliks: Üst ve dış kıvrım
- Antiheliks: Alt iç kısımdaki katlantı
- Skafoid fossa: Heliks - antiheliks arasındaki çukur
- Tragus ve antitragus: Karşılıklı yerleşen 2 kıkırdak çıkıntı
Kulak şekil bozuklukları, toplumumuzda yaygın olarak görülmektedir. Kız ve erkek çocuk ayrımı görülmemektedir. Kulak şekil bozuklukları anne karnında iken var olan östrojen hormonu ve var olan bası sebebi ile oluşmaktadır. Doğum sonrasındaki 2-3 haftadan sonra hormon seviyesindeki azalma, kulağın elastikiyetini azaltır ve kıkırdak sertleşir. Kulağın şekillenmesi sırasında uygulanacak olan koruyucu tedavi ile de şekil bozuklukları önlenmeye çalışılmaktadır.
Kulaklardaki şekil bozuklukları ve ayrıntıları yazımın devamında …
Dr. Sabahat Karakaşlılar