ÇOCUKTA DİL GELİŞİMİ, BİREY OLMA HALİ

Duymak istiyorum, yazarak ifade buluyorum.

Bugünkü yazımda, kendimde fark ettiğim özelliğimden yola çıkarak, çocukların dil gelişimini sizlerle
paylaşmak istiyorum.
Hayatımda yazı yazmak hep kolaylıkla ve akıcılıkla gelen bir ifade biçimi oldu. Kendimi yazarken daha
rahat hissettiğimi fark ettim. Nasıl mı?
Bu özelliğimi keşfetme serüvenimde, pandemik inziva harika bir dönem başlattı; dijital hayat ve sosyal
medya paylaşımları. Beni tanıyanlarınız bilirler, bilgimi paylaşmayı çok seviyorum. Bu alanda yer
almaktan çok keyif alıyor ve severek paylaşımlar yapıyorum. Bir arkadaşımın tavsiyesi üzerine kısa
videolar da çekmeye başladım. Offf çok zorlandım, daha da zorlanmaya devam ediyorum.
Sonra fark ettim ki, düşündüklerimden, hissettiklerimden, iç diyaloğumdan ve dışarıdan gelen her bir uyarı, sözcüklere yazı haline, ifade edici hale olduğundan, daha çabasızca dönüşüyor. Bu durum, duyularımın ve beyin yapımın bir bütünlenme hali. Uyumlanma ve yazı yazmanın bilişsel halini sonraki yazımda paylaşacağım.

Ben, her türlü yeni olanı da deneyimlerken, en iyi yapabildiğimi yapmaya devam edeyim.

Bugünkü yazımda çocukların dil gelişimini kaleme aldım.

Çocukların dil gelişiminde aylar

Nasıl ki, bebeğin doğduğu andan itibaren çıkardığı ilk ses, ağlamasıdır, ağlama, dil gelişiminin
başlangıcıdır.
Çocuklar çevrelerindeki sesleri dinleyerek dil gelişimlerini edinmeye başlarlar. Konuşana kadar,
çıkarabildiği sesler onların dilidir.
Gelin hep birlikte bebeklerin dil gelişim aylarında neler yapabildiklerine bakalım.

İlk 3 ay: Çevresindeki seslere tepki verir.
3-5 ay: Agu, au sesleri çıkarır. Bakım veren kişi ile gülümseme tepkisi verir.
6-9 ay: Ba, gu, hecelerini tekrarlar. Yüzünü göremese de anne, babasının sesine gülerek veya sesle
tepki verir.
10-11 ay: İsmine tepki verir. Çıkardığı seslerle konuşan kişilere aynı seslerle taklit etme tepkisi verir.
12 ay: Öpücük, ağız şapırdatma, el çırpma gibi farklı seslere taklit tepkisi verir. İki heceli kelime söyler.
18 ay: Ailesini tanır. Onlardan gelen basit komutlara, ‘Al’, ‘Ver’, ‘Güle güle’ gibi uyar.
2 yaş: İki kelimeden oluşan cümle kurar. Kendisine söylenen kelimeleri anlar ve anlamlı cevaplar verir.
3 yaş: Üç kelimeden oluşan cümle kurar. Konuşması ailesi dışındaki kişiler tarafından da anlaşılır. Geçmiş olaylara hatırlama tepkisi verir. Sorulara cevap verir. İki aşamalı komutlara uyar.

Dil gelişim dönemleri

Çocukların dil gelişimi iki farklı dönemde gelişir.
1- Algılayıcı dil
2- İfade edici dil
İlk 1 yılda algılayıcı dil gelişimi tamamlandı ise, ifade edici dildeki gecikmeler normal kabul edilir. Asıl
sorun algılayıcı dilin zamanında gelişmemesidir.

Bu dönemler incelendiğinde, sesli uyaranlar devreye giriyor. Onunla bolca konuşulan, şarkılar
söylenen, aktif uyarılar ile beslenen bebeklerin, algılayıcı dil gelişiminin diğer bebeklere göre daha
erken olduğu saptanmıştır.

Ebeveyn olarak neler yapabilirsiniz?

Bebeklik döneminden itibaren sürekli olarak, günlük aktivitelerinde kullanılan ifadelerin sesli olmasına dikkat edebilirsiniz.

Farklı durumlarda, farklı ses karakterleri ile konuşulabilirsiniz.

Doğal olarak gelişen aktivite veya durumlarda o an’a ilgisini çekecek şekilde somut ve soyut kavramlarda konuşabilirsiniz.

Yüksek sesle kitap okuyabilirsiniz.

Ninniler, şarkılar söyleyebilirsiniz.

Gülme ve kahkaha egzersizleri yapabilirsiniz.

Çocukların gelişim dönemlerinde her duyunun ayrı ayrı öneminin var olduğunu tekrar hatırlatarak, hepinize sesli ifadelerinizin bol olduğu günler dilerim.

DR. SABAHAT KARAKAŞLILAR